W 2017 trzech Amerykanów (Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young) uhonorowano Nagrodą Nobla za badania nad molekularnymi mechanizmami odpowiedzialnymi za rytm okołodobowy. Wewnętrzny zegar precyzyjnie dostosowuje naszą fizjologię do faz dnia, różniących się jak dzień od nocy. Reguluje zachowanie, poziomy hormonów, sen, temperaturę ciała, apetyt, metabolizm i ciśnienie krwi. Jeśli wewnętrzny zegar nie jest zsynchronizowany z otoczeniem, gorzej się czujemy. Typowym przykładem jest zjawisko “jet lag” znane każdemu, kto poleciał samolotem na egzotyczne wakacje w strefie czasowej różniącej się o wiele godzin. Możliwość korzystania ze sztucznego światła sprawiła, że coraz częściej odchodzimy od naturalnego rytmu życia, związanego z rytmem dnia i nocy. Zaburzenia rytmu okołodobowego źle wpływają na samopoczucie. Są dowody, że przewlekłe niedopasowanie naszego stylu życia do wewnętrznego zegara (na przykład nieregularne pory aktywności i snu, praca w nocy lub w zmiennych godzinach, ekspozycja na światło w godzinach wieczornych i nocnych) mogą zwiększać ryzyko niektórych chorób. A jak to wpływa na pracę naszych narządów wewnętrznych?
Według medycyny chińskiej każdy nasz narząd ma w ciągu doby swoje 2 godziny zarówno maksimum jak i minimum energetycznego. Poprzez postęp cywilizacji zaburzamy ten naturalny rytm, czyli pracę hormonów, narządów, wchłanianie składników odżywczych… Znajomość własnego ciała, stosowanie się do zegara aktywności naszych narządów i hormonów w połączeniu z ruchem i czystą dietą przywróci harmonię i zdrowie.
Nasz naturalny dobowy rozkład wygląda następująco:
4:00 – 5:00
Po odpoczynku i regeneracji nasz mózg na powrót zaczyna pracować. Mamy najniższą w ciągu doby temperaturę ciała.
5:00 – 6:00
5.00-7.00 Maksimum aktywności jelita grubego. Najlepszy czas na wypróżnienie i usunięcie toksyn z poprzedniego dnia (wspomaganie się środkami przeczyszczającymi nie jest dobrym pomysłem).
Objawy nierównowagi: zaparcia, suche stolce i wysypka skórna.
O tej porze budzą się organy płciowe, ich aktywność jest największa do godziny 8:00.
6:00 – 7:00
Wzrasta kortyzol, testosteron, adrenalina. Przestaje się wydzielać melatonina.
Zaczyna się produkcja serotoniny – trwa do 12.00. Podstawowym warunkiem jej wydzielania są: światło dzienne (tzw. niebieskie światło), ruch, ilość tryptofanu. Mózg przekształca tryptofan w serotoninę, czyli hormon szczęścia. Jeśli nie przyjmiemy odpowiedniej ilości tego aminokwasu, dochodzi do niedoborów serotoniny, skutkiem których są spadki nastroju, stany lękowe, bezsenność, agresywność czy nawet zaburzenia depresyjne. Serotonina odpowiada także za nasze impulsywne zachowania czy też potrzeby seksualne.
Tutaj warto wspomnieć o innych funkcjach tryptofanu. Aminokwas ten bierze udział w wytwarzaniu melatoniny, czyli hormonu skłaniającego nas do snu wieczorem. Ma udział w syntezie rodopsyny – światłoczułego barwnika, dzięki któremu widzimy po zmroku. Zmniejsza nadpobudliwość i napięcie. Reguluje przemianę materii, poprawia odporność. Bierze udział w procesie rozmnażania, wpływa na laktację i na pracę układu nerwowego, reguluje noradrenalinę i dopaminę. Pomaga w wytwarzaniu kinureiny, czyli chemicznego filtra UV produkowanego w gałce ocznej. Tryptofan występuje w naturalnych produktach spożywczych, na przykład: nabiale i nasionach roślin strączkowych, parmezanie, a także w jajkach, szpinaku, bananach czy spirulinie. Aminokwas ten wpływa nie tylko na układ nerwowy, ale i trawienny. Potrafi skutecznie zahamować apetyt, nawet w przypadku węglowodanów, które sprzyjają wytwarzaniu serotoniny, czyli poprawiają nasz nastrój.
Gdy spożywamy zbyt dużą ilość węglowodanów, zwiększa się wydzielanie insuliny w naszym organizmie, a to z kolei sprzyja wchłanianiu tryptofanu w większej ilości przez mózg. Niski poziom tryptofanu powoduje zatem chęć jedzenia węglowodanów, dlatego można tę właściwość aminokwasu wykorzystać przy redukcji kalorii w naszej diecie. Natomiast dla osób dbających o młody wygląd swojego ciała tryptofan ma jeszcze inną zaletę – uczestniczy w produkcji hormonu wzrostu, jest istotny w procesie wytwarzania tkanki mięśniowej, a także przyspiesza proces spalania tkanki tłuszczowej.
Nasz organizm przebudza się i przygotowuje do aktywności.
Zaczyna się podnosić ciśnienie krwi. Serce szybciej pracuje.
7:00 – 9:00
7.00 – 9.00 Maksimum pracy żołądka. Pora na śniadanie. Najlepiej pełnowartościowe. Wszystko co teraz zjemy zostanie zamienione przez nasz organizm na energię zamiast odłożyć się w postaci tłuszczu. Układ pokarmowy ożywia się i zaczyna wydzielać enzymy trawienne.
Objawy nierównowagi: kwaśny refluks, wrzody żołądka i nieświeży oddech.
9.00 Najwyższy poziom testosteronu.
Najgorszy z możliwych moment na używki. Wszystko co teraz zażyjemy (alkohol, nikotyna) zaszkodzi nam nawet dwukrotnie bardziej niż o innej porze dnia. Dlaczego? Podnosi się ciśnienie krwi. Mamy podwyższony poziom adrenaliny i zwężone naczynia krwionośne. Najlepszy moment na seks.
10:00 – 12:00
Maksimum pobudzenia. Czas na intensywną pracę umysłową i fizyczną.
Najwyższa aktywność trzustki i śledziony. Wytwarzane są enzymy wspomagające trawienie i uwalnianie energii przez cały dzień.
Objawy nierównowagi: niski poziom energii, luźne stolce, wzdęcia po posiłkach oraz ochota na słodycze.
11:00 – 13:00
Stop. Pora na lunch i spacer. Soki trawienne są najsilniejsze.
Nie jedz nigdy przed telewizorem (stres wpływa na trawienie, a nawet w bajkach jest stres). Dokładnie mieszaj pokarm ze śliną, żeby wspomóc trawienie i zapobiec wzdęciom.
Maksimum pracy serca – w tym czasie rozprowadzane są substancje odżywcze po całym organizmie. Najniższa praca wątroby, w związku czym nawet lampka wina do obiadu nie jest dobrym pomysłem. Natomiast dobry jest spacer – pomoże się zregenerować, dotleni i dobrze wpłynie na naszą cerę.
13.00 – 15.00
Maksimum pracy jelita cienkiego. Ostateczne wchłanianie pokarmu. Warto się nawodnić.
Objawy nierównowagi: wrzody dwunastnicy, wzdęcia, refluks, depresja.
Dobry czas na drzemkę.
15:00 – 17:00
Czas kiedy pęcherz moczowy przenosi odpady metaboliczne do systemu filtracyjnego nerek. Mamy popołudniowy kryzys. Szczególnie jeśli nie zadbaliśmy o prawidłowe nawodnienie. Praca idzie nam dużo wolniej, robimy się senni, jesteśmy niedotlenieni. W tym czasie lepiej działają na nas leki przeciwbólowe i dużo łatwiej znosimy nieprzyjemne zabiegi i dyskomfort. Objawy nierównowagi: pieczenie podczas oddawania moczu, trudność z jego utrzymaniem.
16:00 – 18:00
Najwyższa sprawność mięśni. Najlepszy czas na aktywność sportową i zadania wymagające kreatywności. najwięcej rekordów pada właśnie popołudniu.
17:00 – 19:00
17.00 – 19.00 Maksimum pracy nerek. Krew jest filtrowana, a nerki pracują nad utrzymaniem właściwej równowagi chemicznej organizmu.
Objawy nierównowagi: trudności seksualne, bóle krzyża lub przedwczesne siwienie.
18.30 Najwyższe ciśnienie krwi.
Czas na lekką kolację. Wyostrzają nam się smak i węch, więc to właśnie teraz wszystko smakuje najlepiej. Teraz można pozwolić sobie na alkohol (nie codziennie 😉 – przetwarzamy go o tej porze nawet 5 razy szybciej niż w godzinach porannych. Otwierają się pory skóry – czas na wszelkie zabiegi pielęgnacyjne na twarz.
19:00 – 20:00
19.00 Najwyższa temperatura ciała (można mieć nawet stan podgorączkowy (37 stopni C)
Procesy zachodzące w całym organizmie zwalniają. Nie ignoruj tego. O tej porze jesteśmy też bardziej uczuciowi.
20:00 – 22:00
21.30 Początek wydzielania melatoniny. Warto o tej porze odpocząć od laptopa czy telefonu, które dają niebieskie światło i powodują zatrzymanie produkcji melatoniny.
22.00 Spowolnienie pracy jelit. Wszystko co o tej porze zjemy będzie zalegało w naszym żołądku aż do 3 nad ranem. Wyśpimy się o wiele gorzej i przytyjemy. Nasz organizm spowalnia, a nasze jelita przestają pracować. To oznacza, że czas na wszelkie używki już się skończył, ponieważ rozkładanie toksyn sprawia nam teraz ogromną trudność i jest męczące dla naszego organizmu.
23:00 – 1:00
Pora położyć się spać. Zaśnięcie jeszcze przed północą przyniesie nam najwięcej korzyści. Hormony stresu osiągają rekordowo niski poziom. Mózg pracuje na najniższych obrotach. Zwalnia metabolizm. Organizm się regeneruje.
Maksimum woreczka żółciowego, który odpowiada za produkowanie i przechowywanie żółci. Ma też wpływ na naszą samoocenę i łatwość podejmowania decyzji.
Niska samoocena, brak pewności siebie, rwa kulszowa i przetłuszczanie włosów to główne objawy nierównowagi tego narządu.
1:00 – 4:00
1.00 – 3.00 Największa aktywność wątroby. Następuje detoksykacja organizmu i oczyszczanie krwi. Wybudzanie się w tym czasie może oznaczać problemy z wątrobą lub tłumiony gniew, złość czy frustrację.
Objawy nierównowagi: zaburzenia regularności miesiączkowania, bóle głowy, anemia i chroniczne zmęczenie.
3.00 – 5.00 Maksimum płuc. Pozbywanie się toksyn. Objawy nierównowagi: świszczący oddech, kaszel, astma lub częste chorowanie.
2.00 Najgłębszy sen. Jeżeli o tej porze nadal nie śpimy i na dodatek przebywamy w oświetlonym miejscu, szyszynka nie zacznie działać tak jak powinna i nastąpi rozregulowanie zegara biologicznego i doprowadzimy do wyczerpania organizmu wykorzystując zapasy naszej życiowej energii.
Chudotwórczyni, Diet Coach, Trener personalny, Life Coach – Karolina Pieprzyk
